بررسی شدت آلودگی و تأثیر آن بر روی خصوصیات مهندسی خاک های ریز دانه استان زنجان

چکیده: استان زنجان در ناحیه مرکزی شمال غرب کشور قرار دارد که از جمله استان هایی است که در آن فعالیت های صنعتی و کشاورزی بطور گسترده انجام می شود. هدف از مطالعه حاضر بررسی شدت آلودگی جهت بررسی نحوه توزیع آلودگی های مختلف مانند آلودگی های صنعتی، کشاورزی، طبیعی و نفتی و نیز تهیه نقشه های توزیع غلظت عناصر در این استان می باشد. برای نیل به این هدف 296 نمونه از مناطق مختلف استان از عمق صفر تا30 سانتیمتری خاک جمع آوری شده است. بر روی هر نمونه آنالیزهای فیزیکی مثل دانه بندی و هیدرومتری جهت تعیین بافت خاک و آنالیزهای شیمیایی از نظر بررسی غلظت 14 عنصر، اسیدیته، هدایت الکتریکی، درصد مواد آلی و درصد آهک انجام شده است. همچنین برروی نمونه های کشاورزی آنالیزه هایی جهت بررسی مقدار سموم و در نمونه های نفتی آنالیزهایی برای تعیین نوع هیدروکربن های موجود در خاک صورت گرفته است. بیسموت، کادمیم، کبالت، مس، سرب، نیکل، روی، آهن، کروم، مولیبدن، وانادیم، ارسنیک، سلنیم و جیوه از جمله عناصری هستند که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند. در بین این عناصر، عنصر روی دارای بیشترین مقدار میانگین در سطح استان بوده است و عنصر سلنیم کمترین مقدار را از خود نشان داده است. همچنین نتایج آزمایش دانه بندی و هیدرومتری نشان می دهد که خاک استان زنجان دارای بافت سنگین نمی باشد که نشان دهنده ماندگاری کم آلاینده ها در خاک سطحی استان می باشد. نتایج آنالیزهای شیمیایی این نکته را تأیید می کند زیرا غلظت آلاینده های مختلف در خاک استان در حد ppm می باشد. آلودگی های نفتی می تواند بر روی ویژگی های مهندسی خاک ها تأثیر گذار باشد. بررسی اثر آلودگی نفتی بر پارامترهای ژئوتکنیکی خاک ها توسط یک سری آزمایش های مکانیک خاک صورت گرفته است که این آزمایش ها شامل دانه بندی, حدود آتربرگ, تراکم پذیری و برش مستقیم می باشد. تأثیر آلودگی های نفتی بر روی خصوصیات مهندسی خاک ها شدیدا به مقدار و نوع کانی های رسی موجود در خاک بستگی دارد, بنابراین در این مرحله دو نوع خاک متفاوت با نام های cl و sc از منطقه مورد نظر انتخاب شده است. نتایج آزمایش ها نشان می دهد که پارامترهای فیزیکی و مقاومتی اندازه گیری شده خاک های انتخابی آلوده به گازوئیل تغییر می یابند. کلمات کلیدی: شدت و توزیع آلودگی, آنالیزهای فیزیکی و شیمیایی, عناصر, خصوصیات مهندسی, استان زنجان.